ATIK KARAKTERİZASYONU

Her Avrupa Birliği ülkesinde atıkların önlenmesi ve atık yönetimi kuralları, çevre, insan sağlığı ve sürdürülebilir kalkınma ile uyumlu olarak yönetmelikler ile yönetilmektedir.

Yönetmelik gereksinimlerinden biri atıktaki zararlı maddelerin izin verilen konsantrasyonlarının izlenmesi ve atığın tehlike özelliklerinin belirlenmesidir.  ALS Çevre Bölümü, atık yönetim firmalarına ve endüstriyel atıkların etkilerinin azaltmak isteyen firmalara atık analiz hizmetleri sunmaktadır.

DÜZENLİ DEPOLAMA SAHASINDAKİ ATIKLAR

Atık kabul kriterlerini belirleyen Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliktir. Sıkı kurallar atığın sınıfını belirleyerek depolanması gereken düzenli depolama sahası kategorisinin belirlenmesini sağlar. Düzenli depolama sahaları inert, tehlikesiz ve tehlikeli atık kabul edebilmelerine göre sınıflandırılmaktadır. ALS Çevre Bölümü, atık kabul kriterlerini, atıktan yağmur yolu ile kirleticilerin suya karışmasını EN 12457 metodu kapsamında simüle ederek analizler gerçekleştirmektedir. Bu süzüntü hazırlama işlemlerini laboratuvarımız aşağıda belirtilen şekillderde gerçekleştirmektedir : 

- tek basamaklı süzüntü hazırlama, en sık kullanılan atıktan süzüntü oluşturma prosedürüdür. Sıvıların katıya oranı L/S=10 olacak şekilde tek parçalı süzüntü hazırlanması

- iki basamaklı süzüntü hazırlama, İlk kısımda sıvı/katı oranı L/S=2 olacak ve ikinci kısımda sıvı/katı oranı L/S=8 olacak şekilde hazırlanan 2 parçalı süzüntü hazırlama işlemidir. Bu işlem yüksek katı içeriği olan maddelerin yağmur suyu ile sıvı ortama geçmesinin doğal koşullarını daha iyi yansıtmaktadır.

-kolon süzüntü testi, yukarı akışlı bir geçirgenlik deneyidir.  Atık bertaraf seneryolarında geçerli düşük sıvı/katı (L/S) oranlarında süzüntü oluşturma davranışları  hakkkında bilgi sağlamaktadır.

ATIK KABUL KRİTERLERİ – İNERT ATIK

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin Ek-2 sinde 2A maddesinde belirtilen atıkların, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Ek-2/A  maddesindeki inert atık kriterlerini karşıladığı düşünüldüğünden dolayı inert atıkların depolandığı düzenli depolama tesislerine analiz yapılmadan kabul edilebilmektedir.

Aksi taktirde veya analiz gerektirmeyen bu atıklarda kontaminasyon süphesi olması durumunda, ALS Çevre Bölümü aşağıda belirtilen analizleri uygulamaktadır. Belirtilen süzüntü limit değerleri,  inert atıkların kabul edildiği düzenli depolanma tesisleri için, sıvı/katı oranı (L/S) 10 Lt/Kg olacak şekilde su ortamında geçirilir ve direkt mg/l olarak raporlanır.

 

Parametre

Limit değer* (mg/l)

ALS Limiti (mg/l)

Metod

As

0.05

0.0034

EPA 200.7:1994

Ba

2

0.00025

EPA 200.7:1994

Cd

0.004

0.0002

EPA 200.7:1994

Toplam Krom 

0.05

0.0003

EPA 200.7:1994

Cu

0.2

0.0002

EPA 200.7:1994

Hg

0.001

0.00008

SM 3112 B :2012

Mo

0.05

0.001

EPA 200.7:1994

Ni

0.04

0.0005

EPA 200.7:1994

Pb 

0.05

0.0015

EPA 200.7:1994

Sb

0.006

0.002

EPA 200.7:1994

Se

0.01

0.005

EPA 200.7:1994

Zn

0.4

0.0002

EPA 200.7:1994

Klorür

80

1.5

SM 4500-Cl B:2012

Florür

1

0.1

SM 4110 B:2012

Sülfat

100

1

SM 4500-SO4 E:2012

Fenol İndeksi 

0.1

0.03

TS 6227, ISO 6439

ÇOK

50

1

SM 5310 B:2012

TÇK

400

9.76

SM 2540 C:2012

Katı numunelerde süzüntü hazırlama için öğütme ve homojenizasyon (tane boyutu <10 mm)

Atıksudan süzüntü hazırlama, 0.5–1 l (tane boyutu <10 mm)

Değerlendirme (Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik limitleri ile analiz sonuçlarının karşılaştırılması, L/S=10 l/kg)

* Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Limitleri  

Parametre

Limit değer* (mg/kg)

ALS Limiti (mg/kg DW)

Metod

BTEX (toplam)

6

0.02

EPA 5021, EPA 8015D

benzen, toluen, etilbenzen, o-ksilen, m,p-ksilen

Mineral yağ (C10–C40)

500

95

EN 14039

PCB (7 türdeş)

1

0.003

EPA 8082

TOK (Toplam organik karbon)

30000

15670

TS 12089, EN 13137

Katı numunelerin öğütülmesi ve homojenizasyonu (tane boyutu <4 mm)

Katı numunelerin öğütülmesi ve homojenizasyonu (tane boyutu <0.3 mm)

Katı numunelerin öğütülmesi ve homojenizasyonu (tane boyutu <0.07 mm)

Değerlendirme (Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik limitleri ile analiz sonuçlarının karşılaştırılması)

* Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Limitleri  

ATIK KABUL KRİTERLERİ –TEHLİKESİZ ATIK

Eğer atık, Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmeliğin Ek-2 sinde 2A maddesinde belirtilen kategorilere girmiyor ise, atıkların analizlenmesi gerekmektedir.

ALS Çevre Bölümü, aşağıda belirtilen analizleri gerçekleştirmektedir. Limit değerler, kararlı, reaktif olmayan tehlikeli atıklar ve aynı hücrede depolanan  granüler tehlikesiz atıklar için 10 Lt/Kg sıvı/katı oranı ile su ortamında geçirilerek mg/L olarak raporlanır.

Parametre

Limit değer* (tehlikesiz)

ALS Limiti (mg/l)

Metod

As 

0.2

0.0034

EPA 200.7:1994

Ba

10

0.00025

EPA 200.7:1994

Cd

0.1

0.0002

EPA 200.7:1994

Toplam Krom

1

0.0003

EPA 200.7:1994

Cu

5

0.0002

EPA 200.7:1994

Hg

0.02

0.00008

SM 3112 B :2012

Mo

1

0.001

EPA 200.7:1994

Ni

1

0.0005

EPA 200.7:1994

Pb

1

0.0015

EPA 200.7:1994

Sb

0.07

0.002

EPA 200.7:1994

Se

0.05

0.005

EPA 200.7:1994

Zn

5

0.0002

EPA 200.7:1994

Klorür

1500

1.5

SM 4500-Cl B:2012

Florür

15

0.1

SM 4110 B:2012

Sülfat

2000

1

SM 4500-SO4 E:2012

ÇOK

80

1

SM 5310 B:2012

TÇK

6000

9.76

SM 2540 C:2012

pH

>6

-

ISO 10390

Katı numunelerde süzüntü hazırlama için öğütme ve homojenizasyon (tane boyutu <10 mm)

Atıksudan süzüntü hazırlama, 0.5–1 l (tane boyutu <10 mm)

Değerlendirme (Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik limitleri ile analiz sonuçlarının karşılaştırılması, L/S=10 L/kg)

* Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Limitleri  

ATIK KABUL KRİTERLERİ –TEHLİKELİ ATIK

Tehlikeli Atıklar için düzenli depolama sahalarına Kabul kriterleri Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamında Ek-2/C’de belirtilmiştir.

ALS Çevre Bölümü, aşağıda belirtilen analizleri gerçekleştirmektedir. Limit değerler granüler tehlikeli atıkların düzenli depolama sahalarına kabulü için uygulanmaktadır ve 10 Lt/Kg sıvı/katı oranı ile su ortamında geçirilerek mg/L olarak raporlanır.

Parametre

Limit değer*  (tehlikeli)

ALS Limiti (mg/l)

Metod

As

2.5

0.0034

EPA 200.7:1994

Ba

30

0.00025

EPA 200.7:1994

Cd

0.5

0.0002

EPA 200.7:1994

Toplam Krom

7

0.0003

EPA 200.7:1994

Cu

10

0.0002

EPA 200.7:1994

Hg

0.2

0.00008

SM 3112 B :2012

Mo

3

0.001

EPA 200.7:1994

Ni

4

0.0005

EPA 200.7:1994

Pb

5

0.0015

EPA 200.7:1994

Sb

0.5

0.002

EPA 200.7:1994

Se

0.7

0.005

EPA 200.7:1994

Zn

20

0.0002

EPA 200.7:1994

Klorür

2500

1.5

SM 4500-Cl B:2012

Florür

50

0.1

SM 4110 B:2012

Sülfat

5000

1

SM 4500-SO4 E:2012

ÇOK

100

1

SM 5310 B:2012

TÇK

10000

9.76

SM 2540 C:2012

pH

-

-

ISO 10390

Katı numunelerde süzüntü hazırlama için öğütme ve homojenizasyon (tane boyutu <10 mm)

Atıksudan süzüntü hazırlama, 0.5–1 l (tane boyutu <10 mm)

Değerlendirme (Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik limitleri ile analiz sonuçlarının karşılaştırılması, L/S=10 L/kg)

* Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Limitleri  

ASBEST

Yıkım işleri sırasında atık içerisinde asbestin varlığının araştırılması çok önemlidir. Asbest yalıtım malzemeleri, yer karoları ve yapıştırıcılarda bulunabilmesine rağmen sadece bunlar ile sınırlı değildir.ALS Çevre Bölümüne iletilen numuneler ilk olarak üç boyutlu mikroskoplar (stereomikroskop) vasıtasıyla incelenmektedir. Mikroskop altında inceleme ile asbestin varlığının doğrulanmasını ve miktarı hakkında kaba bir fikir vermesi mümkündür.

Asbest lifi - Aktinolit

Asbest lifi - Antofilit

Asbest lifi - Krosidolit 

Asbest fibre - Amosit

Asbestos fibre - Krizotil 

Asbestos fibre - Tremolit 

Asbest hakkında daha fazla bilgi için lütfen web sayfamızı ziyaret edin.

EKOTOKSİKOLOJİK TESTLER

Atıklarin ekotoksikolojik olarak analizi bazı Avrupa birliği ülkelerinde zorunlu tutulmuştur. Ekotoksikolojik analizler, insan faaliyetlerinin neden olduğu etkilerin yoğunluğu hakkında bilgi sağlamaktadır. Suya deşarj edilen, toprağa atılan veya düzenli depolama sahalarına alınan maddelerin potansiyel çevre etkilerinin değerlendirilmesi için veri oluşturmaktadır.

ALS Çevre Bölümünde gerçekleştirilen ekotoksikolojik testlerimizden birkaçı -  bakteri (Vibrio fischeri), balık (Poecilia reticulata), alg (Desmodesmus subspicatus), sucul eklembacaklı (Daphnia magna Straus),  kültür bitkisi (Sinapis alba, lactuca sativa), karasal eklembacaklı (Folsomia candida), karasal halkalı solucan (Enchytraeus crypticus).

Toprak yüzeyine serilen atıklar

Birçok Avrupa Birliği ülkesi atıkların toprağa serilmesine izin vermektedirler. Atıkların bertarafı, kirleticilerin birikimini engelleyerek, toprağın kimyasal, biyolojik ve fiziksel özelliklerini koruyacak şekilde bir yaklaşım ile gerçekleştirilmektedir.

Başka bir konu ise atığın toprak üzerine sıklıkla serilmesi durumudur.  Toprak bu durumda biyobozunma/biyoiyileştirme ajanı olarak kullanılmaktadır.Toprak optimizasyonun (su, nutrient veya solucan gibi toprakta yaşayan organizmaların eklenmesi ve toprağın mekanik olarak çevrilmesi/havalandırılması v.b.) periodik izlenmesi ters etkilerin oluşmadığının garanti altına almak için olmazsa olmaz şartlardır. ALS Çevre Bölümü, atık içerisindeki kirleticilerin içeriğinin izlenmesi veya kontrolü için, atığın mikrobiyel içeriğinin belirlenmesi için veya ekotoksikolojik olarak incelenmesi için birçok analiz gerçekleştirmektedir. 

 ATIKLARIN H14 VE H15 ÖZELLİKLERİ

Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Ek-3A bölümünde atıkların tehlike sınıflandırmaları için bir çerçeve sunmaktadır. Bu atık özelliklerinden H14 ve H15 laboratuvarlarımızda belirlenebilmektedir.

H14 çevrenin bir veya daha fazla kesimi üzerinde ani veya gecikmeli zararlı etkiler gösteren veya gösterme riski taşıyan atıkların ekotoksik özelliklerini kastetmektedir.

H15 ise atıkların bertarafı sonrasında süzüntü suyu veya başka maddelere dönüşmesi sonucunda H1 den H14 e kadar olan özellikler gösterme eğilimini kastetmektedir.

ALS Çevre Bölümünde, genel zehirliliğin (toksisite) belirlenmesi için en yoğun uygulanan test olan biyolüminesant bakteri toksisite analizi kullanılmaktadır. Yerel yönetmeliklerin izin vermesi durumunda, bu analiz test edilen atığın H14 özelliklerinin hızlı bir şekilde belirlenmesini sağlamaktadır.

Kapsamlı ekotoksisite analizlerinin talep edilmesi durumunda laboratuvarımız farklı organizmalar üzerinde bir dizi analiz gerçekleştirebilmektedir. Bu analizler 4 farklı organizma üzerinde EC50, LC50 ve IC50 değerlerinin belirlenmesini sağlamaktadır.

Balıkta (Poecilia reticulate) Akut Toksisite Analizi (LC50)

Su Eklembacaklısında (Daphnia magna) Akut Toksisite Analizi  (EC50)

Yeşil Algde (Scenedesmus subspicatus (Desmodesmus Subspicatus)) Akut Toksisite Analizi (IC50)

Kültür Bitkisi (Sinapis alba) Tohumunda Akut Toksisite Analizi (IC50)

Öğütme ve Homojenizasyon (10 mm) , su süzüntüsü hazırlama